Toen de mens van rondtrekkende nomade veranderde in een landbouwer die op één plaats bleef wonen en voortaan zelf zijn voedsel ging verbouwen, kreeg hij al heel gauw ruzie met de slimme vogels die een soort luilekkerland ontdekten.
Ze pikten het zaad, ze vraten aan de vruchten om te proeven of die al smaakten en doken met zwermen neer op de rijpe oogst.
Wat kon de landbouwer ertegen doen behalve schreeuwen en een hoop lawaai maken.
Hij moest iets vinden dat zijn gewas bewaakte als hij zijn hielen gelicht had.
Dus bedacht hij een plaatsvervanger die de vogels schrik moest aanjagen.

Er zijn diverse verhalen over de oorsprong van de vogelverschrikker in omloop.
Een van de eerste vogelverschrikkers die het onheil moesten afweren was de Griekse vruchtbaarheidsgod Priapos. Ook de Romeinen plaatsten vaak roodgeverfde afbeeldingen van deze godheid op de akkers om de vogels te verjagen en het gewas te beschermen tegen demonen.

Ook is er het verhaal dat de vogelverschrikker oorspronkelijk een maagd voorstelde die de gewassen beschermde en ook nog voor een grotere oogst zorgde. De pop moest van het gewas worden gemaakt dat ze moest beschermen. Zo kreeg men een koren-, maïs- of rijstpop.
Tijdens de rituelen bij het zaaien werd de pop over de akkers rondgedragen zodat deze vruchtbaar zouden worden. Daarna werd de pop op het land gezet om toe te zien op een goede groei. Soms werden de poppen na de oogstfeesten geofferd.

Deze tentoonstelling is echter gewijd aan de traditionele vogelverschrikker die bestaat uit houten kruis met kleren, vaak opgevuld met stro en een oude hoed op zijn hoofd. Dit is gebaseerd op het verhaal dat de boer een plaatsvervanger vervaardigde, een pop die op hem leek en die ter afschrikking op de akkers werd gezet.
De mens wist dat de vogels meteen wegvlogen als die in hun buurt kwam. Zodra de boer van de akker vertrokken was, doken de vogels weer op het gewas.

De vijand van de vogels is de bewegende mens.
Op dit principe berust de werking van de vogelverschrikker. De mens maakt een gestalte naar zijn eigen beeld en laat de vogels een verschrikkelijke gedaante zien die hij van zichzelf maar kan voorstellen. Eeuwenlang en over de hele wereld hebben deze helden op stokken over onze akkers moeten waken. Vogels hebben al gauw in de gaten dat ze niet zo bang hoeven te zijn voor zo’n stokstijve creatie. Daarom hangt men er vaak bewegende delen aan zoals blikjes en metalen stroken die in de wind bewegen en lawaai maken. En dan maar hopen dat de vogels liever ergens anders heengaan.

Wat de mode betreft loopt de vogelverschrikker altijd achter, omdat hij het met de afdankertjes moet doen.
Toen de landbouw geïndustrialiseerd werd, verdwenen de vogelverschrikkers langzamerhand. Men heeft nu nieuwe technieken zoals knalapparaten, ratels, plastic uilen en bewegende plastic figuren.
In plaats van draden te spannen, plastic zakken te laten flapperen, is het toch veel leuker om een echte vogelverschrikker te maken en neer te zetten.
Er ontstond een soort volkskunst. Er zijn zelfs festivals aan de vogelverschrikker gewijd. Men ziet soms de meest vreemde, bizarre, griezelige, humoristische en mooie traditionele creaties. Er zijn ook verhalen over vogelverschrikkers geschreven. Bekend is “De Tovenaar van Oz”. Dit boek is verschillende malen verfilmd. In één ervan speelt Michael Jackson de rol van vogelverschrikker. Ook in cartoons komt de vogelverschrikker nogal eens voor.

De vogelverschrikkers, de schilderijen en het stripverhaal zijn door onze eigen medewerkers, enkele leerlingen van de vrije academie en leerlingen van de basisschool “De Peelhorst” uit Horst gemaakt. De objecten in de vitrines zijn het werk van de basisschool “De Brink” uit Melderslo
Let ook op de moderne metalen vogelverschrikkers bij de ingang van het museum en achter op het gazon.
Op dat gazon kunnen kinderen hun eigen vogelverschrikker maken met meegebrachte oude kleding. Daar ontstaat dan langzamerhand een groot kleurig veld van vogelverschrikkers.