In de schuur van Openluchtmuseum De Locht staat een oud rijtuig, een kerkbrik genaamd. Het voertuig heeft al een respectabele leeftijd, het is namelijk gebouwd in 1905.

Enkel rijke boeren en burgers konden zich in die tijd zo’n exemplaar veroorloven, want het kostte toen al 1250 gulden. En dan te bedenken dat je voor 4000 gulden al een kleine boerderij kon bouwen. Het rijtuig kwam dikwijls goed van pas bij slecht weer, als regen wind en sneeuw, vrij spel hadden over velden en wegen. Het stond ten dienste van de

hele buurtschap. Het werd gebruikt om kermissen en bruiloften in naburige dorpen te bezoeken, het rijtuig was een zeer welkom vervoermiddel. Zo ook bij doopsels, een boreling moest binnen 24 uur, zelfs bij streng winterweer ter kerke, om het sacrament van het doopsel te ontvangen. Met de kleine in doeken gewikkeld, voer men ter kerke. Het kleine wicht kreeg bij het doopsel door de pastoor een schep koud water over het hoofdje en wat zout in het mondje, om het toekomstige harde aardse bestaan te leren weerstaan.

Bezoekers vertellen soms dat er katholieke en protestantse kerkbrikken waren. Het verschil leek te zitten in de middenleuningen tussen de banken. In de protestantse kerkbrikken waren dichte tussenleuningen aanwezig, zodat de passagiers elkaar niet met de knieën konden raken. In hoeverre dit op waarheid berust is nog onduidelijk, dit moet nog wetenschappelijk onderzocht worden! Al met al was het rijtuig in vroegere tijd een gewaardeerd transportmiddel, belangrijk was natuurlijk de ervaring en routine van paard en koetsier.

Enige jaren geleden, ter gelegenheid van een huwelijksfeest, werd in een naburig dorp, de kerkbrik nog eens van stal gehaald. Dat gebeurde meer uit nostalgie dan vanwege het praktisch gebruik als transportmiddel. Het 40-jarig huwelijkspaar nam plaats in het voertuig. Hop, hop!!, zei de koetsier en ze gingen op weg naar de kerk. Het span ging in draf richting dorp. Het dier ging steeds harder lopen. Het beest was niet met zijn tijd meegegaan, want het had enige moeite met de andere moderne, gemotoriseerde, hypersnelle weggebruikers.

Plotseling schrok de energieke viervoeter van een raar geluid, de draf ging over in galop, er was geen houden meer aan. Het dier wilde nu wel heel snel naar de kerk, terwijl er nog tijd genoeg was, de wijzer van de kerkklok wees nog een kwartier vóór aanvangstijd aan. Het paard nam de bocht te kort. Krak, krak klonk het…., ze raakten een boom. Het hele span tuimelde met donderend geraas in een diepe sloot.

Gelukkig werd de val gebroken door een dikke laag modder onderin de sloot. De bruidegom kon ongedeerd naar buiten klimmen, maar de bruid moest door toegesnelde omstanders uit het gehavende voertuig geholpen worden. Ze moest ter observatie naar het ziekenhuis. Gelukkig kwam ze er, bij dit hachelijke avontuur, met een paar gekneusde ribben en een bezeerde schouder nog wonderwel goed vanaf. Het paard stond met gebroken aanspanning hijgend bij te komen van de schrik.

Het geplande feest kon op die dag natuurlijk niet doorgaan, maar na een herstelperiode van de bruid, werd het 40-jarig jubileum  na enige tijd toch nog uitbundig gevierd. Het jubilerende paar leefde hierna nog lang en gelukkig!

De kerkbrik trof ik enige tijd later zwaar gehavend aan bij de restaurateur.  

Een waar gebeurd verhaal!

Piet Lenssen